Pamiętacie, jak nasi rodzice skrupulatnie prowadzili naszą książeczkę zdrowia, pilnując regularnych badań i szczepień? Cóż, teraz to nasz obowiązek, chociaż czasem byłoby łatwiej znowu być dzieckiem.
Dla rodziców, monitoring zdrowia dziecka w systemie Narodowego Funduszu Zdrowia to rzecz oczywista, warto jednak pamiętać, że jest to jeden z przywilejów jakim cieszymy się w Europie i nie jest to światowy standard.
BILANS ZDROWIA DZIECKA
W Polsce od lat funkcjonuje system obowiązkowych badań profilaktycznych dla dzieci i młodzieży, zwanych "bilansami zdrowia". Odbywają się one w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) i są całkowicie bezpłatne. Bilanse zdrowia zostały wprowadzone, aby promować wczesne badania przesiewowe, systematycznie kontrolować zdrowie najmłodszych, wykrywać wczesne oznaki chorób, monitorować rozwój fizyczny i psychiczny oraz zapewniać właściwe szczepienia ochronne.
Wczesne wykrycie problemów zdrowotnych umożliwia skuteczne leczenie wielu schorzeń i wspiera rodziców w obserwowaniu prawidłowego rozwoju dziecka. Co więcej, szkoła, chociaż nie ma prawa odmówić nauki, to ma prawo zgłosić do sanepidu informacje dotyczące dziecka, którego rodzice zaniedbali okresowe badania i obowiązkowe szczepienia. Zaniedbanie to może skutkować wezwaniem, a dalsza odmowa może prowadzić do nałożenia kary od 500 zł do 50 tys. zł. Dlatego tak ważne jest, by regularnie odwiedzać swojego lekarza rodzinnego.
W czasie podstawowego badania sprawdzane są różne aspekty zdrowia - od wzroku i słuchu, przez postawę ciała, aż po stan skóry i zębów. Lekarze monitorują również terminowość szczepień ochronnych. Lekarz rodzinny może również zalecić dodatkowe badania, takie jak badania krwi czy moczu, oraz odpowiedzieć na pytania rodziców.
| Wiek dziecka | Zakres bilansu zdrowia |
|---|---|
| 1–4 tygodnie | Ocena stanu zdrowia noworodka, badanie przesiewowe w kierunku wrodzonych wad metabolicznych i słuchu |
| 2–6 miesięcy | j.w. + ocena rozwoju fizycznego, psychomotorycznego, badanie wzroku i słuchu |
| 9 miesięcy | j.w. |
| 12 miesięcy | Ocena rozwoju fizycznego, psychomotorycznego, badanie wzroku i słuchu, ocena rozwinięcia uzębienia |
| 2 lata | j.w. + ocena rozwinięcia uzębienia i obecności cech płciowych |
| 4 lata | j.w. + ocena wad kończyn dolnych, np.: płaskostopia |
| 6 lat | j.w. + ocena gotowości szkolnej - stopień rozwoju fizycznego, umysłowego i społeczno-emocjonalnego |
| 10 lat | j.w. + ocena przystosowania szkolnego i środowiska społecznego |
| 12-13 lat | j.w. + ocena przebiegu dojrzewania płciowego |
| 16 lat | j.w. + określenie przeciwwskazań zdrowotnych wyboru zawodu |
| 18 rok życia (do ukończenia 19 roku życia najpóźniej) | j.w. + ocena stanu skóry, szczepienie przypominające przeciwko błonicy, tężcowi oraz krztuścowi |
Kalendarz szczepień w Polsce
System szczepień obowiązkowych jest obecnie wprowadzony w całej Europie. Choć kalendarze szczepień mogą się nieco różnić w poszczególnych krajach Europy, zasady i cele są niemal jednolite.
| Rok życia dziecka | Szczepienie |
|---|---|
| W pierwszej dobie życia | Gruźlica (BCG), WZW B (pierwsza dawka) |
| 6-8 tydzień życia | WZW B (druga dawka), DTP (pierwsza dawka), Hib (pierwsza dawka), IPV (pierwsza dawka), PCV (pierwsza dawka) |
| 3-4 miesiąc życia | DTP (druga dawka), Hib (druga dawka), IPV (druga dawka), PCV (druga dawka) |
| 5-6 miesiąc życia | DTP (trzecia dawka), Hib (trzecia dawka), IPV (trzecia dawka), WZW B (trzecia dawka) |
| 7 miesiąc życia | PCV (trzecia dawka) |
| 13-14 miesiąc życia | MMR (pierwsza dawka), PCV (czwarta dawka) |
| 16-18 miesiąc życia | DTP (czwarta dawka), Hib (czwarta dawka), IPV (czwarta dawka) |
| 6 rok życia | DTP (piąta dawka), IPV (piąta dawka), MMR (druga dawka) |
| 14 rok życia | Td (pierwsza dawka przypominająca przeciwko błonicy i tężcowi) |
| 19 rok życia | Td (druga dawka przypominająca przeciwko błonicy i tężcowi) |
- BCG: szczepionka przeciw gruźlicy
- WZW B: szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B
- DTP: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
- Hib: szczepionka przeciw Haemophilus influenzae typu b
- IPV: szczepionka przeciw polio
- PCV: szczepionka przeciw pneumokokom
- MMR: szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce
- Td: szczepionka przypominająca przeciw błonicy i tężcowi
Szczepienia zalecane
- HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) - nieobowiązkowa, ale bezpłatna (wg. gminy) dzieci od 9 do 18. roku życia.
(płatne)
- Rotawirusy
- Meningokoki
- Grypa (corocznie)
- WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A)
BILANS 18/19-LATKA NFZ
Najczęściej zapomina się o ostatnim obowiązkowym bilansie zdrowia. W 18. roku życia po raz ostatni rodzic z dzieckiem idzie na obowiązkowe badania profilaktyki zdrowia w POZ. Badanie jest obowiązkowe, dlatego na rodzicu spoczywa odpowiedzialność prawna za wypełnienie obowiązku profilaktyki zdrowotnej swojego dziecka.
Istnieje możliwość, aby pacjent zgłosił się na badanie samodzielnie, jeśli w dniu badania ma ukończone 18 lat. To badanie bilansowe jest kontynuacją poprzednich badań i obejmuje:
- badanie wzroku
- badanie słuchu
- ocenę wad postawy
- ocenę stanu skóry
- ocenę stanu zębów
Ponadto, w 18. roku życia należy wykonać szczepienie przypominające przeciwko błonicy, tężcowi oraz krztuścowi.
Podstawowa opieka zdrowotna
Każdy ubezpieczony pacjent - mały czy dorosły ma obowiązek wyboru lekarza POZ, pielęgniarki i położnej POZ. Wybór ten jest bezpłatny, a pacjent może go zmieniać do trzech razy w roku bez dodatkowych opłat.
Załóżmy, że przenosisz się do innego miasta, więc posiadanie lekarza rodzinnego w nowym miejscu staje się koniecznością - w końcu to tu spędzasz większość swojego czasu. Nie masz obowiązku zmieniać lekarza, ale idea jest taka, by Twój lekarz rodzinny mógł Cię przyjąć w razie nagłej choroby.
Jak znaleźć lekarza POZ zgodnie z miejscem zamieszkania?
OPCJA 1: Strona internetowa NFZ
Na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) znajduje się wyszukiwarka placówek medycznych. Możesz wyszukiwać lekarzy POZ według lokalizacji, specjalizacji oraz dostępnych usług.
OPCJA 2: Google maps
Opcja ta w jest słaba. Placówki medyczne często nie mają zaktualizowanych danych jak godziny otwarcia czy w ogóle brak o nich informacji. Także tej opcji nie polecam. Lepsza opcja - przejdź się na spacer. Odwiedź najbliższe placówki medyczne, takie jak przychodnie czy ośrodki zdrowia z plakietkami NFZ, i zapytaj o dostępnych lekarzy POZ.
OPCJA 3: Kontakt z oddziałem NFZ
Skontaktuj się z lokalnym oddziałem NFZ telefonicznie (lub osobiście). Na infolinii czy stacjonarnie na pewno uzyskasz listę lekarzy POZ w Twojej okolicy.
OPCJA 4: Rekomendacje
Dobrą opcją jest zasięgnąć opinii znajomych, rodziny lub przeczytać opinie w internecie, aby znaleźć polecanego lekarza POZ w miejscu zamieszkania. Ważne - lekarz rodzinny ma też limit pacjentów ilu może przyjąć (na jednego lekarza rodzinnego nie powinno przypadać więcej niż 2,500 pacjentów w rejonie). Nie zdziw się, jeśli polecany lekarz po sąsiedzku w centrum miasta ten limit już osiągnie, ale nie zrażaj się i szukaj dalej.
Zmiana lekarza rodzinnego wszystko, co musisz wiedzieć!
- Znajdź nowego lekarza rodzinnego i zgłoś chęć zarejestrowania się w przychodni.
- W przychodni otrzymasz formularz deklaracji wyboru lekarza POZ, pielęgniarki i położnej POZ. Wypełnij go w domu lub na miejscu.
- Po złożeniu deklaracji wyboru zadbaj o przekazanie dokumentacji medycznej. Dokumentację medyczną możesz odebrać osobiście i dostarczyć do nowej przychodni, lub poprzednia przychodnia może przesłać ją bezpośrednio do nowej placówki na Twój wniosek.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz